Vastgeroeste medewerker blij met ontslag
Ik ben zo blij dat je mij toen ontslagen hebt! Twee heldere pretogen kijken me uitdagend aan en de eigenaar van deze ogen zit tegenover me te glunderen. Hier zit iemand die gelukkig is en dat meters ver uitstraalt.
Overvallen door de reorganisatie
Weet je, ik was helemaal vastgeroest daar. Ik kwam elke dag keurig op tijd met mijn broodtrommeltje en fruitbakje en maakte de 8 uur vol. Het was ook niet vervelend ofzo, het was altijd gezellig met de collega’s. Stuk voor stuk hele aardige mensen. Het was alleen de cultuur die me tegenstond als ik erop terugkijk. Een cultuur waarin iedereen altijd keurig binnen de lijntjes kleurt, waarin iedereen braaf de gebaande paden volgt. Er was totaal geen enthousiasme om nieuwe dingen te doen en om te verbeteren, nieuwe ideeën werden niet gestimuleerd, want “dat past niet bij ons”. Als ik eraan terugdenk had ik die reorganisatie allang aan moeten zien komen. De organisatie was in slaap gesukkeld en werd daardoor aan alle kant ingehaald door de markt. Ergens wist ik ook wel dat ik daar niet op mij plek zat, maar het voelde wel comfortabel dat het zo rustig en gemoedelijk was. Toen de reorganisatie kwam en ik werd ontslagen was ik eerst erg kwaad, maar al snel vond ik een nieuwe baan bij een bedrijf wat helemaal bij mij past. Een bedrijf waar het energielevel hoog is en waar je wordt uitgedaagd om te vernieuwen en te verbeteren en waar je wordt beloond voor groei. Dus bedankt dat je toen ons bedrijf hebt gereorganiseerd.
Niet meer op zijn plek
Dit is het verhaal van een oud-medewerker die ik onlangs tegen kwam en die jaren geleden werkte bij een werkgever waar ik een reorganisatie heb doorgevoerd. En hij is niet de enige, het komt vaak voor dat mensen die worden ontslagen door een reorganisatie, als ze de klap te boven zijn, blij zijn dat ze zijn ontslagen.
Ze zijn dan vaak blij omdat ze zelf al een tijd aanvoelden dat ze niet meer op hun plek waren in het bedrijf, maar eigenlijk waren vastgeroest. Ze deden hun werk al langer op de automatische piloot en de omgeving gaf geen prikkels om in beweging te komen. Door het ontslag worden ze gedwongen in actie te komen om zich te ontwikkelen of op zoek te gaan naar waar ze wel op hun plek zijn.
Vastgeroest door de cultuur van het bedrijf
De reden dat ze vastroesten zit vaak in de cultuur van het bedrijf. De cultuur is er niet op gericht mensen te prikkelen door bijvoorbeeld innovatie, persoonlijke ontwikkeling of creativiteit. Mensen roesten sneller vast in een cultuur gericht op rust, voorspelbaarheid, zekerheid en controle.
Ik ben in mijn loopbaan vele bedrijven tegengekomen met een dergelijke cultuur. Bedrijven die vast zitten in hun oude denkpatronen. De cultuur is gericht op het in stand houden van het bedrijf zoals het was in een succesvolle tijd. En dit kan heel lang goed gaan zolang er geen kapers op de kust zijn in de markt en de markt stabiel is. Het gaat echter fout zodra er snelle verandering optreden in de omgeving zoals een krimpende markt of een veranderende markt door het toetreden van innovatieve concurrenten. Keer op keer is gebleken dat de invloed van bedrijfscultuur op het gedrag van medewerkers en het resultaat van een onderneming gigantisch is. Toch is er vaak vanuit HR weinig aandacht voor bedrijfscultuur. Maar hoe werkt dat dan, die bedrijfscultuur?
Hoe werkt cultuur in bedrijven?
Bedrijfscultuur vormt zich vaak gestaag en is afhankelijk van het type medewerkers dat betrokken is bij het opbouwen of veranderen van een organisatie.
1. Waarden
Elk mens en elke organisatie heeft (onbewust) een waardensysteem. Waarden geven aan wat men belangrijk vindt in de organisatie en in welke volgorde, de belangrijkste waarden zijn bepalend voor de cultuur van een organisatie. De bedrijven uit het voorbeeld hebben vaak zekerheid, kostenbewustzijn, stabiliteit en hard werken als hoogste waarden. Dit leidt tot een cultuur die naar binnen is gericht en waardoor de organisatie nieuwe kansen mist en het contact met de markt verleist. Ter vergelijk: Topbedrijven van dit moment hebben hoogste waarden als innovatief, (persoonlijke) ontwikkeling, communicatie en impact. Ze maken er serieus werk van en de top van organisatie ziet erop toe dat iedereen volgens deze waarden werkt.
2. (Belemmerende) overtuigingen
Een overtuiging is een denkbeeld over de wereld om ons heen dat we voor waar aannemen. Overtuigingen zijn niet goed of fout, maar ze kunnen je wel in de weg zitten, of juist sterker maken. Overtuigingen hebben we gedurende ons leven opgebouwd door onze opvoeding en onze ervaringen en ze bepalen hoe we de wereld zien. Vroeger waren we ervan overtuigd dat de wereld plat was. Of dat het onmogelijk was een marathon binnen twee uur te lopen. Als we vast blijven houden aan onze oude overtuigingen dan blijven we vast zitten op onze plek en sluiten we ons af voor vernieuwing en ontwikkeling. De bedrijven in het voorbeeld waren ervan overtuigd dat verkopen via internet voor hun onmogelijk was. Of dat de markt op slot zat. Of dat het personeel zich niet kon ontwikkelen.
3. Houding
De ontwikkeling van mensen wordt grotendeels bepaald door hun houding ten aanzien van ontwikkeling. Of ze geloven dat ze zich kunnen ontwikkelen (Growth mindset) of ze geloven dat ze zich niet meer kunnen ontwikkelen (Fixed mindset). Deze houding wordt grotendeels bepaald door overtuigingen en kan dus veranderen. De bedrijven uit het voorbeeld kenmerken zich door een fixed mindset. Dit is het bedrijf en dit is de markt. Daar kunnen we niks aan doen….
4. Vaardigheden
De vaardigheden van medewerkers kunnen de cultuur binnen een organisatie in grote mate beïnvloeden. In een bedrijf met hardwerkende vakmensen die niet over (of weinig) communicatieve vaardigheden beschikken zal communicatie meestal geen groot deel van de bedrijfscultuur zijn. De bedrijven uit het voorbeeld missen de vaardigheden om de organisatie aan te passen aan de ontwikkelingen uit de omgeving.
5. Kennis
Een overtuiging is een denkbeeld over de wereld om ons heen dat we voor waar aannemen. Overtuigingen zijn niet goed of fout, maar ze kunnen je wel in de weg zitten, of juist sterker maken. Overtuigingen hebben we gedurende ons leven opgebouwd door onze opvoeding en onze ervaringen en ze bepalen hoe we de wereld zien. Vroeger waren we ervan overtuigd dat de wereld plat was. Of dat het onmogelijk was een marathon binnen twee uur te lopen. Als we vast blijven houden aan onze oude overtuigingen dan blijven we vast zitten op onze plek en sluiten we ons af voor vernieuwing en ontwikkeling. De bedrijven in het voorbeeld waren ervan overtuigd dat verkopen via internet voor hun onmogelijk was. Of dat de markt op slot zat. Of dat het personeel zich niet kon ontwikkelen.
6. Outsourcen van administratie en compliancy
De bedrijven uit het voorbeeld hadden een sterke focus op administratie en regelgeving. Dit is ook zeker belangrijk maar de administratie is niet je bedrijf. Het bedrijf bestaat uit de mensen die er werken, en uit hun waarden en overtuigingen, de cultuur dus. De bedrijven uit het voorbeelden hadden er beter aan gedaan de administratie uit te besteden en zich te focussen op de cultuur. Om zo te groeien van een cultuur die mensen tevreden en behoudend maakt naar een cultuur waar mensen graag willen werken en zich met het bedrijf mee kunnen ontwikkelen.
Focus op bedrijfscultuur
Het overgrote deel van de bedrijven in Nederland is zich niet bewust van hun bedrijfscultuur en welke invloed hun bedrijfscultuur heeft op het gedrag van hun medewerkers en op het bedrijfsresultaat. Als het in de bedrijfscultuur niet goed zit leidt dit tot problemen als een te hoog verloop, te hoog ziek ziekteverzuim en het vertrek van de beste medewerkers. Problemen die bedrijven veel geld kosten en die met het traditionele HR niet op te lossen zijn, maar wel door te focussen op het creëren van een gezonde bedrijfscultuur. Dit is waarom Your Proud Company is opgericht, om bedrijven te helpen een gezonde bedrijfscultuur te creëren en afscheid te nemen van een te hoog verloop, te hoog ziekteverzuim of het vertrek van de beste medewerkers.
Wil jij meer weten over bedrijfscultuur en hoe je een bedrijf creëert waar de medewerkers trots op zijn en graag willen (blijven) werken? Download dan het e-book over de Company Culture Tree. Het is het ideale model om je bedrijfscultuur inzichtelijk te maken.
