Bedrijfscultuur is de beste verzuimpreventie
Als ondernemer of als manager ben je gericht op de business, op waarde toevoegen voor je klant. Hoge verzuimkosten en het begeleiden van zieke medewerkers hoort daar niet bij…. eehhh ja, toch wel. In Nederland betaal je als werkgever 2 jaar lang het loon door van een zieke medewerker, zelfs als ze een tijdelijk contract hebben. Als de medewerker daarna een arbeidsongeschiktheidsuitkering krijgt dan betaal je die ook 10 jaar lang. Dit zijn natuurlijk risico´s die je wil vermijden en als medewerkers ziek worden wil je de schade zoveel mogelijk beperken.
Verzuim is een symptoom van een slechte bedrijfscultuur
Veel bedrijven en instellingen worstelen met verzuim en de bijbehorende hoge kosten. Ze willen het verzuim verlagen maar krijgen er geen grip op, ondanks hun verzuimbeleid en de inzet van diverse verzuimspecialisten. Vaak hebben we in de praktijk gezien dat het verzuimbeleid niet effectief is omdat men slechts aan symptoombestrijding doet. Een hoog ziekteverzuim is namelijk vrijwel altijd een symptoom dat verschijnt omdat er iets aan de hand is in de organisatie, met de bedrijfscultuur. Vergelijk het met het olieverbruik van een auto. Elke auto met een benzinemotor verbruikt olie, dat is normaal en om de zoveel duizend kilometer moet je de olie weer bijvullen. Als je echter elke week, of om de honderd kilometer olie moet bijvullen dan is er iets aan de hand. Het hoge olieverbruik is dan een symptoom en de onderliggende oorzaak zit ergens in de auto. Dit kan een geestelijk oorzaak zijn (de auto wordt door de bestuurder verkeerd bestuurd) of een fysieke (er zijn onderdelen kapot of versleten). Los de onderliggende oorzaak op en het olieverbruik zal weer terug keren naar normaal. Zo is het met hoog of stijgend ziekteverzuim ook, het is een symptoom dat er iets aan de hand is in de organisatie, geestelijk of fysiek. Los de oorzaak op en het ziekteverzuim zal weer terugkeren naar normaal.
Van Verzuim genezen naar verzuim voorkomen
De markt van schadebeperkers is enorm, van verzuimverzekeraar tot Arbodienst en van Arboarts tot casemanager. Allemaal houden ze zich bezig met de vraag: “Hoe gaan we om met de zieke medewerker?”. Op zich een terechte vraag want hoe sneller de medewerker re-integreert, hoe lager de kosten. En dat is ook waar het in de verzuimbranche om draait, verzuimkosten verlagen. Ik vergelijk verzuimdienstverleners altijd met de brandweer, want het is goed dat ze er zijn als je huis in brand staat, maar liever heb je ze niet nodig en probeer je te voorkomen dat je huis in brand vliegt. “Voorkomen” is immers nog steeds beter dan “genezen”.
Maar hoe doe je dat dan, verzuim voorkomen? Dat kan maar op één manier en dat is continu werken aan een gezonde bedrijfscultuur. Een cultuur waarin het normaal is dat je werkt aan je gezondheid en jezelf geestelijk en fysiek fit houdt. Kijk maar naar topsporters die dag in dag uit bezig zijn met het werken aan hun gezondheid. Hun gezondheid is de basis voor het leveren van topprestaties, want als ze niet fit zijn zullen ze geen wedstrijden winnen. Daarom wordt alles ingezet om de sporter zo fit mogelijk te krijgen, van mental coach tot psycholoog en van voedingsdeskundige tot fysioloog. Om een gezonde bedrijfscultuur te hebben hoeven natuurlijk niet alle medewerkers topsporter te zijn of 3x per week naar de sportschool te gaan. Ze moeten zich wel bewust zijn van hun leefstijl en de gevolgen die dat heeft voor hun gezondheid en (werk)prestaties op korte en lange termijn.
>> Lees ook: 3 signalen dat je een verzuimcultuur hebt in je organisatie
Bedrijfscultuur: Van sportveld naar de eigen organisatie
Steeds meer succesvolle bedrijven maken de vertaalslag van het sportveld naar hun eigen organisatie en vragen zich af hoe ze hun medewerkers bewust kunnen maken van het belang van werken aan je gezondheid. Zij beseffen dat gezondheid ons grootste goed is, dat geldt voor ieder mens en ook voor iedere organisatie. Als je gezondheid niet goed is komt alles stil te staan, je welzijn, je ontwikkeling, je prestaties, etc. Toch hebben veel mensen en organisaties geen strategie voor een goede gezondheid op lange termijn. Ze zijn zich niet genoeg bewust van het feit dat als we straks echt van ons pensioen willen genieten, we wel een goede gezondheid nodig hebben. En dat je naast investeren in je pensioen, dus ook structureel moet investeren in je gezondheid.
Net zoals het in een topsportcultuur gebruikelijk is om bewust bezig te zijn met je gezondheid op korte en lange termijn kan dit ook in een bedrijfscultuur. De bedrijfscultuur is een weergave van de normen en waarden die in een organisatie worden gehanteerd, ongeschreven regels en gewoontes die je duidelijk maken hoe je geacht word je te gedragen ten opzichte van collega’s, leidinggeven en klanten. Als er in de organisatie geen normen en waarden zijn ten aanzien van gezondheid, geschreven of ongeschreven, dan zal gezondheid geen deel uitmaken van de bedrijfscultuur. In de dagelijkse gang van zaken krijgt gezondheid geen aandacht en medewerkers die niet van zichzelf uit al bezig zijn met hun gezondheid, zullen dan dus niet worden gemotiveerd om hun gezondheid te verbeteren.
Gezondheid als onderdeel van je bedrijfscultuur
Je kunt medewerkers niet dwingen om aan hun gezondheid te werken en dit moet je ook niet willen. Wel kun je gezondheid een onderdeel maken van je bedrijfscultuur en dan wordt je medewerker als vanzelf gestimuleerd om aan zijn gezondheid te werken. Stel je maar eens voor dat je in een bedrijf kwam te werken waar het de normaalste zaak van de wereld is dat alle medewerkers, inclusief directie, ook al zit men in vergadering, op elk uur van de dag even gedurende 5 minuten gaan stretchen en wat lichte oefeningen doen om de bloedsomloop op gang te helpen. Hoe lang zou het duren voordat je deze gewoonte hebt overgenomen? En wat zou dit betekenen voor je gezondheidsbewustzijn?
Als gezondheid een kernwaarde is voor een organisatie en onderdeel uitmaakt van de bedrijfscultuur dan zie je dit terug in de dagelijkse gang van zaken. Je ziet het terug in nieuwsbrieven, toespraken, meetings en in de gewoontes van de medewerkers. De medewerkers hebben meer energie en maken elkaar enthousiast om aan gezondheid te werken.
>> Lees ook: Gezondheidsbeleid? Tweederde van de werkgevers heeft geen flauw idee.
Gezonde gewoontes creëren is makkelijker dan je denkt
Maar hoe doe je dat dan, van gezondheid een kernwaarde maken die je terugziet in dagelijkse gang van zaken in het bedrijf? Dat doe je in een aantal stappen:
- Creëer bewustzijn
Waarom is gezondheid belangrijk voor de organisatie? En waarom is gezondheid belangrijk voor de medewerker? Wat win je er mee en wat verlies je ermee? Uit de motivatiepsychologie blijkt dat mensen vaak eerder gemotiveerd zijn om verlies te voorkomen dan om winst in de toekomst te verkrijgen. Maak daarom inzichtelijk dat een verminderde gezondheid kan leiden tot baanverlies en inkomensverlies, verlies van een leuke oude dag en verlies van levensvreugde.
- Benoem gezondheid als een kernwaarde
Wat voor werkgever wil je zijn? Hoe wil je mensen omgaan en hoe wil je dat medewerkers met elkaar en met klanten omgaan? Hoe past de kernwaarde gezondheid hierin en welk gedrag past daarbij, werk dit uit voor de organisatie (zie bijvoorbeeld de waarden van Netflix)
- Waardeer en practice what you preach
Stimuleer initiatieven in de organisatie die aansluiten bij de kernwaarden en doe zelf mee, of je nou adviseur bent of directeur. Niets is zo motiverend als de directeur die in alle openheid vertelt hoe hij van zijn chocoladeverslaving is afgekomen of hoe hij met vallen en opstaan gezondere eetgewoonten heeft aangenomen.
- Ga door tot er nieuwe gewoontes zijn ontstaan
Als initiatieven met betrekking tot gezondheid onderdeel uit gaan maken van de dagelijkse gang van zaken (zoals het stretchvoorbeeld in de vergadering) dan is er een nieuwe gewoonte in je organisatie ontstaan. Het is onderdeel van de bedrijfscultuur geworden.
Gezondheid is niet de enige succesfactor
Verzuim kent natuurlijk meer oorzaken dan alleen te weinig aandacht voor een gezonde leefstijl, net zoals een gezonde bedrijfscultuur uit meer bestaat dan alleen de kernwaarde gezondheid. In een gezonde bedrijfscultuur zie je meerdere kernwaarden terug in de dagelijkse gang van zaken zoals:
- Veiligheid
- Waardering
- Collegialiteit
- Teamgeest
- Ontwikkeling en groei
- Openheid
Door bovengenoemde waarden te integreren in procedures en werkwijzen, zodat ze onderdeel uit gaan maken van de dagelijkse gang van zaken, krijgen andere oorzaken van verzuim geen kans, zoals:
- Machtspelletjes
- Sluimerende Conflicten
- Hoge werkdruk
- Onveilige situaties
- Weerstand
Gratis bijkomende voordelen
Organisaties met een gezonde bedrijfscultuur hebben niet alleen een lager verzuim, maar zijn ook aantrekkelijke werkgevers. Ze vullen makkelijker hun vacatures in en mensen blijven graag langer bij de organisatie waardoor het verloop laag is. Daardoor hebben ze ook meer continuïteit, oftewel ze zijn toekomstbestendig. En zeg nou zelf, als je in een organisatie werkt waar je elke dag veiligheid, gezondheid, waardering, collegialiteit, teamgeest, groei en openheid ervaart, zou je je dan ziekmelden?
Wil je meer weten over het verlagen van verzuim? Download dan het E-book 25 Tips voor ziekteverzuimpreventie. Meer weten over een gezonde bedrijfscultuur? Lees dan alles over ons model om je bedrijfscultuur inzichtelijk te krijgen, de Company Culture Tree.
